TOM Magazine blog: Impact maken door in ‘en-en’ te denken
Karel Asselbergs is Directeur Participaties van Energiefonds Overijssel, dat dit jaar 10 jaar bestaat. Hij vertelt hier waarom het fonds écht impact kan maken door in ‘en…en’ te denken, in plaats van in ‘of…of’.
Ruim denken
Met de investeringen vanuit ons fonds willen we de energietransitie in de provincie verder versnellen, zodat we in 2050 een energieneutraal Overijssel hebben. Ik ben ervan overtuigd dat dat alleen lukt als we ons niet beperken in de mogelijkheden, maar zo ruim en inclusief mogelijk denken. Dat is ook de reden dat het fonds in de afgelopen jaren haar financieringsmogelijkheden heeft uitgebreid met de Lokale Energie Initiatief-faciliteit en de Versneller Energie Innovaties Overijssel. Zo kunnen mensen met een vernieuwend energieconcept sneller hun project van de grond krijgen en de stap naar de markt maken. Daar bieden wij graag de (financiële) ruimte en ondersteuning voor.
Een tandje erbij
De provincie Overijssel heeft haar energietransitiedoelen beschreven in het programma NEO: Nieuwe Energie Overijssel. Ons fonds levert zo’n 25% van de invulling daarvan. We zijn dus goed op weg, maar van mij mag er een tandje bij. Er wordt veel gediscussieerd over welke energiebronnen en -dragers we moeten inzetten voor de energietransitie. “Zijn houtige biomassa en windmolens echt nodig?” Ik zeg: als we de klimaatdoelen willen halen, moeten we op alles inzetten.
Alles in de mix
Er is geen tijd om jarenlang te discussiëren over voor- en nadelen. We moeten zo snel mogelijk energie gaan winnen met zon én geothermie én wind; ‘en…en’ dus, in plaats van ‘of…of’. Zelfs houtige biomassa verdient volgens mij een plaats in de energiemix. Ik besef dat ik daarmee een controversiële uitspraak doe, maar zónder redden we het niet. Kanttekening daarbij is dat elke energiebron verantwoord ingezet moet worden. Bijvoorbeeld alleen lokaal snoei-afval en ander resthout verwerken in professionele biomassacentrales. Bovendien moet je dit zien als een tijdelijke stap in de transitie, niet als permanente bron.
Combinatie van investeringen
Wij financieren zowel duurzame energieprojecten als innovatieve ondernemingen. Een zonnepark bijvoorbeeld, heeft financiering nodig om gebouwd te worden. Als het eenmaal staat, schijnt de zon gestaag door en levert het project doorgaans stabiele kasstromen en een vrij zeker rendement op. Innovatieve ondernemingen kennen een heel andere dynamiek: daarbij gaat het vaak om slimme uitvindingen, die in potentie de wereld kunnen veranderen. Als de technologie zich ook in de praktijk bewijst, kan zo’n investering wel 3 of 4 keer de inleg opleveren, maar het kan ook mislukken en dat gebeurt ook. Een aanzienlijk hoger risico dus, maar met de kans op een hoger rendement.
Meters maken en versnellen
Omdat we nooit de garantie hebben dat een innovatie succesvol wordt, is het prettig dat we daarnaast in stabiele energieprojecten investeren. Die vormen als het ware de kurk waar het fonds op drijft en die maken het mogelijk om ook in innovaties te investeren, die vaak wél de versnellers zijn van de transitie. We kunnen zo enerzijds meters maken met energieprojecten en anderzijds met innovaties de versnelling bewerkstelligen. Dat dit een mooie combinatie is, bleek wel tijdens de coronacrisis: sommige innovatieve ondernemingen hadden het moeilijk, maar Energiefonds Overijssel kon dankzij het stabiele rendement van de energieprojecten haar veerkracht behouden.
Iedereen draagt zijn steentje bij
‘En…en’ is ook van toepassing op de stakeholders van de projecten die wij financieren. Wil een project kans van slagen hebben, dan moet iedereen een steentje bijdragen: overheden, bedrijven én particulieren. Burgerparticipatie is niet voor niets een belangrijk thema in het klimaatakkoord. Een mooi voorbeeld is het zonnepark op de Bomhofsplas bij Zwolle: met 18 hectare en 72.000 panelen de grootste drijvende zonne-energie-installatie in Europa en de grootste buiten Azië. Het voorziet 7.200 Zwolse huishoudens van groene stroom. Voor dat project hebben we samenwerking gezocht met de lokale energiecoöperatie: Blauwvinger Energie. Dat zorgde voor draagvlak onder de omwonenden, die ook nog eens mee kunnen profiteren van de opbrengst.
Al 10 jaar nieuwe energie
Het fonds bestaat dit jaar 10 jaar, in die periode hebben wij bijna 280 miljoen euro kunnen investeren in projecten die energie besparen, duurzame energie produceren of die dit via technologische innovaties beter mogelijk maken. Dat zet zoden aan de dijk. Door een verbreding van de scope van het fonds kunnen we vanaf dit jaar ook circulaire projecten en ondernemingen met wat meer risico financieren. Nog meer ‘en…en’ waarmee we, daar waar de markt nog niet (volledig) meedoet, juist dat duwtje in de rug kunnen bieden. Dat geeft mij en mijn collega’s letterlijk en figuurlijk nieuwe energie. Op naar de volgende 10 jaar!